Od dawna leży nam na sercu los zbiorowej mogiły Romów, pochowanych na cmentarzu w Borzęcinie Dolnym. 

Początkowo zostali oni pogrzebani nieopodal miejsca egzekucji, w lesie leżącym pomiędzy Wał Rudą i Borzęcinem, gdzie dziś stoi Pomnik Pamięci o Zagładzie Romów. Po wojnie ekshumowano ich a szczątki przeniesiono na miejscowy cmentarz parafialny. Początkowo na mogile znajdowała się tabliczka z informacją o pochowanych 29 zastrzelonych Romach. Przez lata jednak tabliczka zaginęła, metalowy krzyż przyrdzewiał a ziemna mogiła zatraciła swój pierwotny kształt. 

Miejscowi pamiętali o Romach, zwłaszcza przy okazji Świąt Zmarłych czy Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Na mogile rosły kwiaty, czasem stanął znicz. 

Sam jednak ziemny grób stawał się mniejszy i mniejszy. Trudno uwierzyć, że tak niewielka mogiłka kryje szczątki 29 osób! Sąsiednie groby rozparły się, a ich podpiwniczenia zajęły część terenu przynależnego mogile cygańskiej.

Od pewnego czasu trwają rozmowy na temat ponownej ekshumacji i postawienia dla Romów nowego pomnika.

Szanowni Państwo! Właśnie dzisiaj zamontowano na nowo Pomnik Pamięci o Zagładzie Romów w Borzęcinie Dolnym. Autorka, Małgorzata Mirga-Tas wraz z mężem, Marcinem nadzorowali prace. Uroczyste odsłonięcie pomnika już w poniedziałek, 1 sierpnia, w przeddzień Międzynarodowego Dnia Pamięci o Zagładzie Romów.

Przypomnijmy, że ów dzień upamiętnia zbrodnię, jaka miała miejsce w nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 r. w Auschwitz-Birkenau, kiedy to zamordowano "resztę" żyjących tam jeszcze Cyganów. Tej nocy Niemcy zgładzili w komorach gazowych Birkenau 2897 romskich dzieci, kobiet i mężczyzn. Ogółem w Auschwitz zginęło ponad 20 tysięcy Romów spośród około 23 tysięcy deportowanych z 14 krajów. Główne obchody celebrowane są w Birkenau od 1997 r.

Z kolei 29 lipca 2011 r. Sejm RP uroczyście proklamował 2 sierpnia Dniem Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti Uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 lipca 2011 r. w sprawie ustanowienia Dnia Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti.

Tak wyglądało montowanie nowej tablicy informacyjnej oraz Pomnika w lesie borzęckim:

Trwają prace remontowe. W warsztacie w Bukowinie Tatrzańskiej mogliśmy zobaczyć jak wyglądają nowe, pokryte olejowoskiem, drewniane postacie, czekające na podróż do Borzęcina. 

Pomnik znów w Muzeum.

Śledztwo Komendy Powiatowej Policji w Brzesku trwa, jednak Pomnik, po badaniach, wrócił na dziedziniec tarnowskiego muzeum. Artystka, Małgorzata Mirga-Tas podejmie decyzję jak dalece remont/odbudowa odmieni pierwotną wizję. Pewne jest, że pomnik wróci do lasu.

Marcin Szewczyk, profesor w Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie oraz z zainteresowania - cyganolog i europeista, w swoim blogu Nie "pa Rromanes" ale o Romach umieszcza doskonały wpis, będący analizą kontekstową przypadku dewastacji Pomnika.

Cały tekst: TUTAJ  

"Takie przypadki, które wyłącznie zapewne jedynie spaczone umysły mogły by łączyć. Na pewno?

W nocy z 21 na 22 kwietnia nieznani sprawcy wyrwali z betonowej podstawy i porąbali (siekierami lub zadziwiająco często posiadanymi w Polsce maczetami) drewniany Pomnik Pamięci o Zagładzie Romów w Borzęcinie.

Urodziny Adolfa Hitlera były 20 kwietnia.

W Polsce coraz silniejsze i coraz bardziej bezkarne (np. Białystok) są działania grup, które przyjmują za podstawę swojego istnienia niezgodne z polskim prawem ideologie.

„Strach” przed migrantami rozszerza się, na każdego kto jest odmienny etnicznie.

W kwietniu zlikwidowano „Radę ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji Rasowej, Ksenofobii i związanej z nimi Nietolerancji”, co jest tylko jednym z niestety wielu przejawów rządowego przyzwolenia dla odejścia od tolerancji, walki z mową nienawiści i nieakceptowaniem społecznych ruchów o „mocnym” charakterze.

Europa się radykalizuje. Chyba każdy historyk dostrzega pewną powtarzalność tego do czego dochodziło w okresie międzywojennym. Migranci/uchodźcy „z Syrii” nawet nie wiedzą co czynią (sobie także) wzmagając nie tylko taki kierunek zmian, ale i jednak akceptację dla nich, jako jedynej nadziei dla zachowania Europy jaką jest".

We wpisie pojawia się również zdanie, które nas wzrusza do głębi. Właściwie ono jedno mówi wszystko o idei Pomnika i o znaczeniu aktu wandalizmu...

"Nie był to pomnik przedstawiający walecznych żołnierzy, nie ukazywał podniesionych pięści, nie był waleczny. Z szosy widoczne było płaczące dziecko klęczące pod drewnianą ścianą".

Polecamy cały tekst: TUTAJ

Komenda Powiatowa Policji  w Brzesku poszukuje świadków zaistniałego w dniu 22.04.2016 roku w godzinach 06.00 – 09.00 w miejscowości Borzęcin uszkodzenia drewnianego pomnika upamiętniającego  martyrologię Romów w czasie II wojny światowej. Usytuowany jest on na obrzeżach kompleksu leśnego przy drodze nr 964 łączącej miejscowości Borzęcin i Wał Ruda .

Zwracamy się z prośbą o kontakt osobisty lub telefoniczny  wszystkich osób, które w piątek (22 kwietnia) w godzinach 6:00 – 9:00 przemieszczały się  drogą nr 964  Borzęcin – Wał Ruda lub posiadają jakąkolwiek wiedzę w przedmiotowej sprawie. Informacje prosimy przekazywać na nr alarmowy tj. 997 bądź  numer 14 662 62 22, czy też 14 662 62 05.

Cały tekst: TUTAJ

Cały tekst: TUTAJ 

Borzęcin/Tarnów. 

Sprawcy dewastacji pomnika rozstrzelanych Romów w Borzęcinie wciąż niewykryci. Znane osobistości proszą prezydenta RP o pomoc. 

Powalonym na ziemię, uszkodzonym ciosami siekiery Pomnikiem Pamięci Zagłady Romów w Borzęcinie Dolnym zaopiekowało się Muzeum Okręgowe w Tarnowie. Drewniana rzeźba i jej pozostałości zostały kilka dni temu przekazane do laboratorium kryminalistycznego policji w Krakowie. Ale wszystko wskazuje na to, że po odrestaurowaniu wróci na swoje miejsce. 

- Trwają badania, które mają na celu ustalenie sprawców wandalizmu. Zakładamy kilka wersji. Jedną z nich jest chuligański wybryk. Najbardziej prawdopodobne wydaje się jednak działanie zorganizowanej grupy, pałającej nienawiścią do Romów - mówi podinsp. Bogusław Chmielarz, naczelnik Wydziału Dochodzeniowo-Śledczego w Komendzie Powiatowej Policji w Brzesku.

Pod koniec kwietnia nieznani sprawcy wyrwali drewniany pomnik z betonowej podstawy i przewrócili na ziemię. Dewastacja monumentu wzbudziła wielkie oburzenie i odbiła się echem w całym kraju. 

Tarnowskie muzeum ma w planach rekonstrukcję pomnika. Pomagać w odbudowie ma też jego projektantka, romska artystka Małgorzata Mirga. - Nie będziemy robić nic nowego. Chcemy uratować i odnowić ten obiekt w taki sposób, żeby pozostał na nim ślad po dewastacji. Przez to będziemy pamiętać o tym, co się wydarzyło - zaznacza Andrzej Szpunar, dyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie. - Mamy nadzieję, że uda się ustalić sprawców, którzy odpowiedzą również finansowo za poniesione straty. 

Nie wiadomo na razie, skąd pochodzić będą fundusze na rekonstrukcję monumentu. Z pomocą chcą pospieszyć artyści, ludzie nauki, przedstawiciele fundacji i stowarzyszeń, których ponad 150 podpisało się pod listem otwartym w sprawie pomnika do prezydenta Andrzeja Dudy. Domagają się reakcji głowy państwa na „zbezczeszczenie świadectwa pamięci o zagładzie społeczności romskiej w Polsce”. Żądają, aby prezydent Rzeczpospolitej zwrócił uwagę na postępowanie śledcze oraz poparł inicjatywę odbudowy monumentu. 

- Nie mogliśmy przejść obojętnie wobec tej sprawy. Mam nadzieję, że prezydent potępi wandali i udzieli wsparcia naszej inicjatywie. Nie wyobrażam sobie, że będzie inaczej - mówi Danuta Przywara, prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Cały tekst: TUTAJ

Artykuł ukazał się także w portalu tarnow.naszemiasto.pl: TUTAJ

Dla uściślenia: Muzeum Okręgowe w Tarnowie jest podmiotem, który zorganizował postawienie Pomnika. Ówczesny dyrektor, Adam Bartosz, wraz z autorką, Małgorzatą Mirgą i całym gronem innych osób doprowadzili do stworzenia w lesie borzęckim miejsca pamięci o romskiej zagładzie. Dlatego też Muzeum jest teraz decyzyjne w sprawach odbudowy Pomnika czy też innego rodzaju kontynuacji istnienia wspomnianego miejsca pamięci [przyp. red.]

W środę, 4 maja odbyło się spotkanie ministra Wojciecha Kolarskiego, Podsekretarza Stanu w Kancelarii Prezydenta RP, pełniącego nadzór nad Biurem Dialogu i Inicjatyw Obywatelskich oraz Biurem Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Spotkanie ministra Wojciecha Kolarskiego z przewodniczącym Stowarzyszenia Romów w Polsce

Całość tekstu: TUTAJ

W środę minister Wojciech Kolarski spotkał się z przewodniczącym Stowarzyszenia Romów w Polsce Romanem Kwiatkowskim.

Podczas rozmowy Przewodniczący Stowarzyszenia przedstawił między innymi informacje dotyczące Pomnika Pamięci o Zagładzie Romów w Borzęcinie Dolnym, który został zniszczony pod koniec kwietnia br.

Pomnik Pamięci o Zagładzie Romów powstał w 2011 roku jako upamiętnienie romskich ofiar niemieckiej nazistowskiej zbrodni dokonanej w lipcu 1943 roku.

Przypominanie i upamiętnienie romskich ofiar czasów II Wojny Światowej jest jednym z głównych celów Stowarzyszenia Romów w Polsce.

Spotkanie odbyło się w siedzibie Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

W dniu dzisiejszym na Facebooku pojawiły się kolejne udostępnienia dokumentu, w którym sprzeciw wobec postępowania sprawców dewastacji Pomnika wyraża Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Piotr Gliński. Pismo datowane jest na 27 kwietnia 2016 i adresowane do przedstawicieli społeczności romskiej w Polsce w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, Romana Chojnackiego i Bogdana Trojanka. 

W dalszym ciągu nie słychać głosów ze strony prezydenta, do którego apelowało grono osób, pod przewodnictwem Otwartej Rzeczpospolitej (zob. też. TUTAJ)

Do Muzeum Okręgowego napływają z różnych stron oferty pomocy w odbudowie Pomnika i wyrazy solidarności. W to dzieło włączają się przedstawiciele organizacji pozarządowych, partii politycznych, władze lokalne i innych szczebli, artyści i ludzie, którzy nie godzą się na wandalizm, ksenofobię i atak na pamięć,

Pod poniższym linkiem znaleźć można wpis niejakiego "Bellicusa" z 2011 r. na Forum Eksploratorów - oraz ciekawe zdjęcia (m.in. sytuacyjne - jak nie ominąć Pomnika w podróży drogą wojewódzką 964). Znajduje się również informacja o dewastacji. Odnośnik: TUTAJ.

Za Komendą Powiatową Policji w Brzesku, która prowadzi śledztwo w sprawie zniszczenia Pomnika, prezentujemy informacje o konsekwencjach prawnych i sposobach reagowania w sytuacji ujawnienia zniszczenia. Tekst ukazał się w celu ochrony cmentarzy i miejsc pochówku przed dewastacjami. 

W ostatnim czasie dużo uwagi poświęcano sprawie dewastacji nagrobków Żołnierzy Radzieckich w Milejczycach w województwie podlaskim. Zniszczono tam blisko 60 nagrobków. Sprawa została już wyjaśniona – podlascy policjanci ustalili, że aktu wandalizmu dokonały nieświadome powagi sytuacji dzieci, podczas beztroskiej zabawy na cmentarzu.

To wydarzenie skłania do refleksji. Przywołuje także myśl o potrzebie przypominania, że miejsca pochówku objęte są szczególną ochroną prawną. 

Cały tekst: TUTAJ

Pamięć zmarłych, poszanowanie zwłok i miejsca ich spoczynku to nie tylko kwestia uczuć osób bliskich zmarłemu czy uczuć religijnych, to także wyraz szacunku dla godności człowieka oraz powszechna we wszystkich kulturach tradycja związana z tzw. kultem zmarłych.

Dlatego też naruszenie norm związanych z ochroną miejsc pochówku i czci zmarłych spenalizowano w przepisie karnym (art.262 kodeksu karnego) umieszczonym w obszarze przestępstw przeciwko porządkowi publicznemu.

Skodyfikowane zostały dwa rodzaje zachowań godzących w cześć zmarłego:

* Znieważenie zwłok lub miejsca pochówku jest przestępstwem (określonym w art.  262 kodeksu karnego ). Nieposzanowanie (okazanie pogardy) zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat.

* Ograbienie zwłok, grobu lub innego miejsca spoczynku to przestępstwo, którego popełnienie zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.

Warto pamiętać, że tzw. miejsca spoczynku to nie tylko cmentarze – to może być także pomnik w parku, krzyż przy drodze, katakumby w kościele. 

Nierzadko bywa, że cmentarze są także miejscami zabytkowymi, o dużym znaczeniu historycznym, naukowym i kulturowym. Zakres ich ochrony prawnej zostaje niejako poszerzony – podlegają wówczas także normom określonym w ustawie O ochronie zabytków i opiece nad zabytkami  (tak może być na przykład w przypadku mogił żołnierzy – ofiar wojen i represji czy grobów wybitnych osobistości historycznych, ale także w sytuacji, gdy wielką wartość dla dziedzictwa kulturowego przedstawia sam nagrobek czy cmentarz).  Zgodnie z art. 108 tej ustawy, osoba, która niszczy lub uszkadza zabytek, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Sąd skazując za to przestępstwo, może orzec także wobec osoby, która dopuściła się zniszczenia lub uszkodzenia, nawiązkę na wskazany cel społeczny związany z opieką nad zabytkami w wysokości od trzykrotnego do trzydziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia.

Ważne, aby mieć świadomość ochrony prawnej, jakiej podlegają miejsca spoczynku i reagować w sytuacji, gdy dochodzi do naruszenia norm związanych z tą ochroną. W sytuacji, gdy zauważone zostanie niszczenie czy znieważanie miejsc pochówku, trzeba reagować powiadamiając organy ścigania – można telefonować na numer alarmowy 112 zgłaszając zaistniałe przestępstwo.

Cały tekst: TUTAJ

Przypominamy tekst, który ukazał się w Informatorze Brzeskim, za pośrednictwem Oficjalnego Portalu Gminy Borzęcin w 2011 r., tuż po Międzynarodowym Taborze Pamięci Romów. Wówczas pisano o odsłonięciu Pomnika. Pod tekstem galeria fotograficzna. Cytujemy cały artykuł, autorstwa "IB".

NIE BYŁO ŻYCIA DLA CYGANÓW W MIEŚCIE

I NA WSI ZABIJALI, ZABIJALI NAS,

CO ROBIĆ? SZŁY Z DZIEĆMI CYGANKI W LAS,

DALEKO W LAS, BY NIE ZNALAZŁY NAS NIEMIECKI PSY.

(PAPUSZA)

Cały tekst: TUTAJ.

W sobotę 23 lipca odbyło się uroczyste odsłonięcie Pomnika Pamięci o Zagładzie Romów w lesie Borzęckim, przy granicy z Wał Rudą. Jest to pierwszy w Polsce pomnik, zaprojektowany przez romską artystkę – Małgorzatę Mirgę-Tas. W uroczystości między innymi wzięli udział: Bożena Opioła – Dyrektor Biura Inicjatyw Społecznych KPRP, Elżbieta Radziszewska – pełnomocnik Rządu ds. Równego Traktowania, Heinz Peters – Konsulat Generalny Niemiec w Krakowie wraz z żoną, Przedstawiciele Konsulatu Stanów Zjednoczonych w Krakowie, Stanisław Kracik – wojewoda małopolski, Roman Ciepiela – wicemarszałek województwa małopolskiego, Jan Musiał – poseł na Sejm RP, Andrzej Potempa – Starostwa Powiatu Brzeskiego, Mirosław Banach Wicestarosta Powiatu Tarnowskiego Zbigniew Matuła – Nadleśnictwo Dąbrowa Tarnowska, Ks. Stanisław Opocki, krajowy duszpasterz Romów, Lucjan Pałucki  – Zastępca Komendanta Powiatowego Policji w Brzesku, Adam Bartosz – etnograf i Dyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie.

Pomnik Pamięci o Zagładzie Romów stanął w miejscu, gdzie w lipcową sobotę 1942 r. Niemcy bestialsko zamordowali grupę 29 Romów – mężczyzn, kobiet i dzieci, należących do rodzin Majewskich, Kwiatkowskich, Chmielewskich i Cioroniów. Ofiary masakry zostały ekshumowane w 1959 r., a ich szczątki złożone w zbiorowej mogile na cmentarzu w Borzęcinie Dolnym. W 2010 r. na miejscu zbrodni w Borzęcinie, w lesie, uczestnicy Taboru Pamięci wkopali brzozowy krzyż.

Tego samego dnia w godzinach wieczornych, na umieszczonej w szczurowskim parku scenie, Romowie zaprezentowali cygański folklor. Na scenie pojawiła się również Catherine Andrault z Francji, która opowiedziała poetycką legendę o Cyganach „Romskie serce”.

Cały tekst: TUTAJ

Józef Siudut, świadek zbrodni na Romach, fot. Maciej Mazur, 2011.

Artystyczny film Bernadetty Cich jest efektem jej postrzegania Miedzynarodowego Taboru Pamięci Romów. Zdjęcia kręcone były podczas Taboru w 2015 r. Na filmie widać Pomnik, w całości. Widać również, jakie znaczenie ma dla społeczności Romów oraz wszystkich, którzy dbają o pamięć o zagładzie, jakiegokolwiek ludu by nie dotykała.

W filmie występuje m.in. zmarły początkiem ubiegłego roku Karol Parno Gierliński.

Polecamy wzruszający, miejscami poetycki a w całości - bardzo rozsądny list, który na swojej podstronie jolantasacewicz.natemat.pl umieściła dziennikarka i działaczka - Jolanta Sacewicz. Otwarty list do papieża Franciszka, który, jak rozpoczyna sama jego autorka, "w Polsce nazwany zostanie zdradą"...

Warto go przeczytać. A w miejscu, które pogrubiamy - odnosi się także do zniszczonego Pomnika. Cytujemy w całości ze względów edukacyjnych.

Ten list jest z Polski, gdzie nazwany zostanie zdradą oraz żydowskim, gejowskim i komunistycznym donosem, jak wskazuje doświadczenie."Prawdziwi patrioci" z polskich organizacji pozdrawiających się hitlerowskim pozdrowieniem, którzy walczą o Polskę katolicką i tylko dla Polaków, posuną się do gróźb podobnych do tych, jakie Ty, Ojcze Święty, otrzymywałeś od mafii w Argentynie.

Cały tekst: TUTAJ

His Holiness, Pope Francis 

Apostolic Palace 

00120 Vatican City 

Ojcze Święty,

Ten list jest z Polski, gdzie nazwany zostanie zdradą oraz żydowskim, gejowskim i komunistycznym donosem, jak wskazuje doświadczenie. "Prawdziwi patrioci" z polskich organizacji pozdrawiających się hitlerowskim pozdrowieniem, którzy walczą o "Polskę katolicką" i "tylko dla Polaków", posuną się do gróźb podobnych do tych, jakie Ty, Ojcze Święty, otrzymywałeś od mafii w Argentynie. Oni w publicznej przestrzeni w Polsce bezkarnie mówią: "śmierć wrogom ojczyzny", a wrogów wyznaczają sobie sami; oni krzyczą na demonstracjach "Jebać Araba" i palą kukły Żydów i flagi Unii Europejskiej. Nie spotkało ich dotąd żadne potępienie ze strony władz państwowych. Nasza władza ma wobec nich inne plany - chcą im dać broń i utworzyć z nich oddziały obrony terytorialnej kraju. 

Na ulicach polskich miast, Ojcze Święty, bici są ludzie o innych kolorach skóry. Jeden jest w śpiączce, inni mieli połamane nosy, żebra, kości szczęk. Polska władza nie bierze ich w obronę. Prezydent i premier nie wypowiedzieli ani słowa potępienia dla sprawców. Wręcz przeciwnie, Ojcze Święty - z ust przedstawicieli reżimu padają słowa, które zachęcają do przemocy i nienawiści. Prezes rządzącej partii mówił w polskim parlamencie o uchodźcach, którym myłeś nogi, że roznoszą choroby i robactwo. Gdy przyjedziesz do Polski, on będzie klęczał przed Tobą w pierwszym szeregu. 

Po wizycie w obozie uchodźców, Ojcze Święty, zabrałeś ze sobą do Rzymu trzy rodziny muzułmańskie, grupę 12. kobiet, dzieci i mężczyzn. To o 12 osób więcej niż przyjmie w ramach pomocy humanitarnej prawie czterdziestomilionowa Polska. Tak, Ojcze Święty, to prawda! Polska premier zapowiedziała, że Polska nie przyjmie żadnego z kilku tysięcy uchodźców, których mieliśmy przyjąć w ramach solidarności europejskiej i chrześcijańskiego miłosierdzia wobec potrzebujących. W Polsce mamy ponad 90 proc. katolików, którzy w Wigilię tradycyjnie stawiają na stole pusty talerz dla wędrowca.

Kiedy polskie władze będą klękać przed Tobą i całować Twój pierścień, zapytaj ich o uchodźców, o miłosierdzie, o chrześcijańskie wartości, które obecny rząd wpisuje na wszystkich papierach ze swoją pieczątką. 

Polska, do której przyjedziesz, Ojcze Święty będzie wypomadowana i odświętnie przystrojona. Ty, Ojcze Święty, wiesz, że prawda o krajach kryje się jednak w ich szarej codzienności, w tym jak traktują ubogich, bezbronnych i tych, którzy są w mniejszości. W Polsce, Ojcze Święty, porąbano pomnik Romów zamordowanych przez nazistów, dewastuje się cmentarze żydowskie, krzyczy publicznie "zakaz pedałowania" w twarz ludzi LGBT i wybija szyby w organizacjach, które walczą z homofobią. Żaden z tych aktów nienawiści, przemocy, antysemityzmu, homofobii i ksenofobii nie spotkał się ze słowami potępienia ze strony polskiej władzy, mimo wielu apeli, które wysłały do niech osoby publiczne i organizacje pozarządowe. W polskim parlamencie posłowie rządzącej partii kpią z alarmujących raportów o wzroście liczby przestępstw z nienawiści. 

Gdy przyjedziesz do Polski, Ojcze Święty, zapytaj o naszych braci Romów, o polskich Żydów, o polskich homoseksualistów, o polskich muzułmanów. Zapytaj czy czują się bezpiecznie w swojej ojczyźnie, czy państwo okazuje im, że są pełnowartościowymi obywatelami, których będzie chronić i wspierać, jak wszystkich innych Polaków.

Ten list do Ciebie, Ojcze Święty, jest aktem desperacji, bo nad Polską wisi czarna chmura złego przeczucia, że wszystko złe co się może wkrótce stać, stanie się, gdy zakończą się Światowe Dni Młodzieży, gdy zakończy się szczyt NATO w Warszawie. Wówczas już nie będzie tej zapory wstydu przed Tobą i liderami NATO i ci, którzy dziś wykrzykują nienawiść i podniecają do przemocy, dokończą swoje dzieło, bezkarnie i w poczuciu oficjalnego przyzwolenia. 

Twój pontyfikat, Ojcze Święty, napawa wiarą, że będziesz widział ponad i na wskroś oznakom pustej żarliwości religijnej, że tych, którzy padną na kolana przed Twoim obliczem, zapytasz czy nie przebyli do Ciebie po łaskę w zaniechaniu pozostawiając potrzebujących i bezbronnych.

W Polsce są dwie nadzieje przed Twoją wizytą: jedna, że nie zadasz rządzącym żadnych niewygodnych pytań i druga, że upomnisz się o tych, których krzyku Polska władza nie chce słyszeć. 

Tym listem chcę prosić Cię: 

Upomnij się o nich Ojcze Święty!

Cały tekst: TUTAJ

Ciekawy tekst Wojciecha Szczepanowskiego w "Echu Gorzowa" w serii "Moje czasy". O Pomniku pisze się i mówi w całej Polsce. Artykuł cytujemy jako przyczynek do edukacji historycznej i obywatelskiej.

Cały tekst: TUTAJ

Fot. Kuba Ociepa

W celach edukacyjnych cytujemy pełen tekst artykułu pk/plw, umieszczonego na portalu TVN 24. W artykule znajduje się również krótki materiał filmowy, który prezentuje miejsce zdarzeniu już po usunięciu zdewastowanego pomnika.

Artyści, ludzie nauki, przedstawiciele fundacji i stowarzyszeń podpisali się pod listem otwartym do prezydenta Andrzeja Dudy ws. dewastacji Pomnika Pamięci Zagłady Romów w Borzęcinie Dolnym. W nocy z 21 na 22 kwietnia drewniany monument upamiętniający zamordowanie 29 Romów przez Niemców w 1943 r. został wyrwany z betonowej podstawy i przewrócony. "Zwracamy się do Pana Prezydenta z apelem o podjęcie zdecydowanej interwencji" - wzywają.

Apel podpisali m.in. historyk Karol Modzelewski, prof. Maria Janion, Henryk Wujec, reprezentanci Stowarzyszenia "Nigdy więcej", czy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Apel do prezydenta "Wyrwana z fundamentów i porąbana siekierami rzeźba to nie tylko zniszczone dzieło sztuki, ale przede wszystkim zbezczeszczone świadectwo pamięci o zagładzie społeczności romskiej w Polsce. Tak oburzająca próba wymazania świadectwa nazistowskich zbrodni na obywatelach polskich zasługuje w naszej opinii na jednoznaczne potępienie" - podkreślają sygnatariusze. Piszą, że zdumiewa ich milczenie polskich władz oraz mediów publicznych. "Ochrona dobrego imienia Polaków nie może polegać na przemilczaniu aktów wandalizmu podejmowanych dziś w naszym kraju przez pogrobowców Hitlera" - zaznaczają. Podpisani zwracają się do prezydenta "o zwrócenie szczególnej uwagi na postępowanie śledcze mające doprowadzić do odszukania i ukarania winnych dewastacji" pomnika, o poparcie zbiórki funduszy na jego odbudowę oraz wsparcie inicjatyw edukacyjnych z zakresu wiedzy o historii polskich Romów. "Zwracamy się do Pana Prezydenta z apelem o podjęcie zdecydowanej interwencji" - apelują. 

Policja z Brzeska (woj. małopolskie) wyjaśnia sprawę zdewastowania Pomnika Pamięci o Zagładzie Romów w Borzęcinie Dolnym. Drewniany pomnik upamiętniający zamordowanie 29 Romów przez Niemców w 1943 r. został wyrwany z betonowej podstawy i przewrócony. Na pomniku widać ślady po uderzeniach ostrym narzędziem, prawdopodobnie siekierą. Zniszczona także została stojąca nieopodal pomnika tablica informacyjna. Pomnik stanął na miejscu, gdzie w lipcową sobotę 1943 r. Niemcy zamordowali grupę 29 Romów - mężczyzn, kobiet i dzieci, należących do rodzin z grupy Polska Roma: Majewskich, Kwiatkowskich, Chmielewskich i Cioroniów. Był to pierwszy w Polsce pomnik zaprojektowany przez romską artystkę Małgorzatę Mirgę-Tas, absolwentkę krakowskiej ASP. Został uroczyście odsłonięty 23 lipca 2011 roku podczas XII Międzynarodowego Taboru Pamięci Romów. Umieszczono na nim fragment wiersza romskiej poetki Papuszy: "Nie było życia dla Cyganów w mieście i na wsi, zabijali nas. Co robić? Szły z dziećmi Cyganki w las, daleko w las, by nie znalazły nas niemieckie psy". Ofiary masakry zostały ekshumowane w 1959 r., a ich szczątki złożone w zbiorowej mogile na cmentarzu w Borzęcinie Dolnym. W 2010 r. na miejscu zbrodni uczestnicy Taboru Pamięci umieścili brzozowy krzyż.

Pełen tekst apelu do prezydenta cytujemy TUTAJ.

Związek Romów Polskich w Szczecinku przygotował apel w sprawie pomnika. Apel został wysłany do Prezydenta RP oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Wojewody Małopolskiego.